تست های غیر مخرب جوشکاری

📖 زمان مطالعه : ۶ دقیقه ⏲️

به وجود آمدن عیوب جوش در فرآیند جوشکاری می تواند به خاطر عدم مهارت لازم توسط جوشکار، افزایش آمپر دستگاه جوش یا حتی افزایش دمای بالای در فلز پایه ایجاد شود. قطعا وجود برخی از عیوب جوش در اسکلت های فلزی ساختمان می تواند در طولانی مدت خطر آفرین باشد از این رو یکی از مشاغل مرتبط با جوشکاری، بازرسی جوش است که باید کیفیت جوش را بررسی کنند و در صورت مشاهده عیوب جوش سریعا آنرا اطلاع دهند تا مشکل برطرف گردد. یکی از وظایف بازرس جوش بررسی عیوب جوش است و در صورت مشاهده باید آنها برطرف گردد که به روش های تخریب فلز پایه یا تست های غیر مخرب جوشکاری اینکار انجام می شود. با اینکه تست های غیر مخرب جوشکاری نیازی به تخریب فلز ندارد اما انواع روش های مختلف دارد که هر کدام از آنها نقاط قوت و ضعف دارند که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.

انواع عیوب جوشکاری را بشناسید

در فرآیند جوشکاری کوچکترین ناپیوستگی در خال جوش، اطراف یا فلز پایه را عیب جوش می نامند که انواع مختلفی از آن وجود دارد. تمام عیوب جوشکاری با استفاده از آزمون های تخریب یا غیر مخرب جوشکاری قابل تشخیص هستند. هر بازرس جوش باید به خوبی تمام عیوب جوش را بشناسد تا بتواند با استفاده از روش های مختلف کیفیت جوش را بررسی کند.

شرکت اورین الکتریک ، تولید کننده انواع دستگاه جوشکاری رکتی فایر ، تکفاز و سه فاز اینورتری ، دستگاه جوشکاری CO2 ، و دستگاه جوش آرگون و برش پلاسما ، آماده ارائه و فروش محصولات تولیدی و همچنین خدمات درخواستی به مشتریان محترم ، می باشد . به منظور تماس با کارشناسان و ارائه راهنمایی و مشاوره ، با شماره ☎️   ۰۹۱۲۱۲۶۰۱۴۲ و سایر شماره های درج شده در سایت تماس حاصل نمایید.

 

• انواع ترک جوش: شامل ترک های طولی، عرضی، ریز ترک، تشعشعی، چاله جوش و.. می شود.
• حفره: شامل منافذ گازی و تخلخل هاست که خود تخلخل ها به صورت خطی، خوشه ای ، لوله ای و انقباضی وجود دارند.
• آخال: به دو صورت آخال فلزی و آخال توپر ( شامل آخال سرباره، آخال پودری و آخال اکسیدی) است.
• نفوذ ناقص
• ذوب ناقص
• بریدگی کنار
• سر ریز جوش
• نفوذ اضافی
• تقعر ریشه
• ناهمراستایی خطی
• لکه قوس و پاشش جوش
• روی هم افتادگی

۹ تست غیر مخرب جوشکاری

با اینکه یک بازرس جوش می تواند با استفاده از آزمون های غیر مخرب جوشکاری، عیوب جوش را پیدا کند اما برخی اوقات ممکن است که نیاز باشد همه تست ها را بکار ببرید. در اینجا ۹ تا از مهمترین تست های غیر مخرب جوشکاری را به صورت خلاصه ذکر می کنیم.

• بازرسی چشمی (VT)
• آزمون ذرات مغناطیسی (MT)
• بازرسی با مایع نافذ (PT)
• آزمون فراصوتی (UT)
• آزمایش جریان گردابی (ED)
• آزمون پرتونگاری یا رادیوگرافی (RT)
• آزمون انتشار اکوستیک (AET)
• التراسونیک آرایه فازی (PA)
• زمان پراش پرواز (TOFD)

۱-بازرسی چشمی (VT)

از ابتدایی ترین و ساده ترین روش های شناسایی انواع عیوب جوش چون ترک ها، تخلخل ها و… است. در این روش حتما باید سطح کار کاملا تمیز باشد و شما با استفاده از وسایلی چون ذره بین، آینه و بروسکوپ قابلیت مشاهده انواع عیوب جوش را دارید.

۲-آزمون ذرات مغناطیسی (MT)

در این آزمون به راحتی قابلیت تشخیص و مشاهده انواع عیوب سطحی و نواقص داخلی وجود دارد. البته این نکته را باید بگوییم که این آزمون تنها روی قطعات فرومغناطیس کاربرد دارد. در این روش با اعمال میدان خارجی و همچنین پاشش ذرات مغناطیس روی سطح تمام عیوب سطحی و زیر سطحی نمایش داده می شوند.

مزایا

• به راحتی تمام ترک های ریز در این روش مشاهده می شوند.
• حتی عیوب زیر سطحی نیز قابل تشخیص است.
• از دقت و حساسیت بالایی برخوردار است.

معایب

• این روش تنها برای مواد و قطعات فرو مغناطیس قابل اجراست.
• به منظور اطمینان باید چند بار این آزمایش انجام شود.
• ترک جوش باید کاملا عمود بر میدان خارجی باشد تا بتوان آنرا شناسایی کرد.
• اگر می خواهید ترک های عمقی را پیدا کنید باید به آن میدان های قوی وارد کنید.
• به منظور پیدا کردن عیوب جوش در قطعات بزرگ نیاز به میدان های بسیار قوی دارید.
• این روش مناسب قطعات با پوشش غیرمغناطیسی نیست.

۳-بازرسی به روش مایعات نافذ (PT)

این روش برای پیدا کردن انواع عیوب مفید است که البته به سادگی ترک سطحی را پیدا می کند. در واقع با استفاده از یک مایع نافذ روی سطح جوش پاشیده می شود اگر ترک وجود داشته باشد پس از خشک شدن با نور معمولی یا فرابنفش به صورت آشکارا قابل مشاهده است.

مراحل انجام آزمون PT

• آماده سازی و تمیز کاری سطحی
• اعمال مایع نفوذ
• تمیزکاری
• اعمال ماده آشکارسازی
• بازرسی

مزایا

• تمامی عیوب سطحی در این روش قابل تشخیص هستند.
• برای تمام قطعات با جنس مختلف می توان این آزمون را به کار برد.
• کاملا روش ساده و ارزانی است.
• به راحتی هم شکل و هم اندازه عیب را نشان می دهد.
• برای شناسایی عیوب جوش در قطعات بزرگ مفید است.

معایب

• قابلیت تشخیص عیوب زیر سطحی را ندارد.
• در این روش از مواد مصرفی سمی استفاده می شود.
• در صورتی که مایع داخل قطعه بماند امکان خوردگی آن وجود دارد.
• چنانچه روی سطح قطعه ناخالصی وجود داشته باشد باعث می شود نتوانید به خوبی عیب خطا را پیدا کنید.

۴-آزمون فراصوتی (UT)

با وارد کردن موج صوتی با فرکانس بالا یعنی در حد ۵ الی ۲۰ مگاهرتز به داخل قطعه در صورتی که قطعه فلز ناپیوستگی داشته باشد مقداری از انرژی را می گیرد که با محاسبه زمان دقیق می توان متوجه شد که این قطعه دارای عیب است. البته از این روش حتی به منظور تعیین ضخامت قطعات نیز استفاده می شود.

مزایا

• عیب در عمق قطعه را می تواند تشخیص داد.
• علاوه بر عیوب سطحی قابلیت تشخیص عیوب غیر سطحی را نیز دارد.
• به راحتی از راه دور و اتصال به کامپیوتر و پرینتر می توان آنرا کنترل کرد.
• هیچ گونه آلودگی زیست محیطی ندارد.
• هیچ خطری برای انسان ندارد.
• در تمام مناطق و قطعات می توان از این روش استفاده کرد.
• روش خیلی خوب برای تشخیص عیوب جوش در حین جوشکاری است.

معایب

• برای انجام این آزمون نیاز به هزینه بالایی است.
• این تست تنها توسط اپراتور خبره قابل اجراست.
• اگر عیوب بزرگتر از اندازه پراب باشد با این روش نمی توانید آنرا تشخیص دهید.
• در این روش چنانچه زبری یا روکش سطحی وجود داشته باشد باعث ایجاد مشکل در نتایج می شود.
• تنها زمانی عیوب قابل شناسایی است که عمود بر موج باشد.

۵-آزمون جریان گردابی  (ET)

در این آزمون برای پیدا کردن عیوب سطحی و زیر سطحی از القای جریان الکتریکی استفاده می شود. در واقع یک سیم پیچ در ناحیه اتصال گذاشته می شود تا جریان گردابی ایجاد گردد و چنانچه هیچ گونه عیب سطحی و زیر سطحی وجود نداشته باشد جریان گرادبی در تمام سطح یکسان است.

مزایا

• به راحتی انواع عیوب سطحی و زیر سطحی قابل شناسایی است.
• هیچ نیازی به آماده سازی خاصی نیست.

معایب

• این تست تنها برای قطعا رسانا قابل اجراست.
• چنانچه نقص یا عیبی موازی با سیم های سیم لوله وجود داشته باشد قابلیت شناسایی نیست.
• برای پیدا کردن نتایج نیاز به مهارت و تخصص زیادی دارد.
• هر گونه زبری و روکش سطحی می تواند روی نتایج مشکل ایجاد کند.

۶-آزمون پرتونگاری (RT)

این آموزن با استفاده از پرتوهای ایکس و گاما اجرا می شود. پرتوها یا جذب قطعه می شوند یا اینکه از آن عبور می کنند پرتویی که از قطعه عبور کرده است به شکل فیلمی سیاه و سفید قابل نمایش است.

مزایا

• با این روش علاوه بر تشخیص عیب به راحتی اندازه و مکان آن قابل شناسایی است.
• قطعه مورد نظر هیچ نیازی به تمیز کاری ندارد.
• به راحتی تمام عیوب داخل قابل شناسایی است.

معایب

• اجرای این آزمون هزینه زیادی در بر دارد.
• هر گونه امواج ساطع شده ایت تاثیر مخربی روی سلامت دارند.
• این آزمون نیازمند تخصص و مهارت زیادی است.
• این آزمون مدت زمان زیادی نیاز دارد.
• حتی امکان آسیب فیلم وجود دارد.

۷-آزمون انتشار اکوستیک (AE)

در این روش سنسورهایی روی قطعه قرار داده می شود تا با اعمال محرک خارجی چون نیرو، ضربه یا حرارت خارجی عیوب را شناسایی کنید. این روش به راحتی کوچکترین عیوب جوش را حتی در حد حفره سوزنی را پیدا می کند.

۸-التراسونیک آرایه فازی (PA)

یک روش کاملا پیشرفته از تست فراصوتی است.

مزایا

• یک روش سریع و خوب برای تشخیص عیوب داخلی است.
• به خاطر ارسال اموج از جهات مختلف به راحتی تمام عیوب قابل شناسایی است.

معایب

• اجرای این آزمایش هزینه زیادی در بر دارد.
• هر گونه زبری و پوشش سطحی باعث می شود نتیجه به صورت دقیق نمایش داده نشود.

۹-زمان پراش پرواز (TOFD)

در این روش دو سنسور در دو طرف منطقه جوشکاری گذاشته می شود و از یکی از آنها امواج صوتی طولی ارسال می گردد اگر درون قطعه عیبی نداشته باشد این امواج با برخورد به دیواره انتهایی قطعه بازتاب پیدا می کند و به گیرنده می رسد اما چنانچه عیب وجود داشته باشد امواج به لبه آن پراش ایجاد می کند و همین باعث می شود در زمان متفاوتی به سنسور گیرنده ارسال شود.