آزمایش مایع نافذ یا PT در جوشکاری

📖 زمان مطالعه : ۲ دقیقه ⏲️

به منظور بررسی کیفیت جوش و همچنین پیدا کردن عیوب جوش توسط کارشناس بازرسی جوش از انواع آزمون های مخرب و غیر مخرب استفاده می شود که یکی از رایج ترین آزمایش های غیر مخرب روی قطعه فلز آزمایش مایع نافذ است که به آن PT گفته می شود. در این روش به راحتی با استفاده از پاشیدن رنگ روی سطح فلز و محل جوش پس از خشک شدن می توان محل دقیق عیب و ترک جوش را مشاهده کرد. از مزایای این آزمایش استفاده از آن روی انواع فلزات آهنی، غیر آهنی، سرامیکی، قطعات جوشکاری شده، شیشه و مواد پلاستیکی است که البته از معایب آن خطرناک بودن و شیمیایی بودم مایع نافذ است که برای حذف آن باید اقداماتی انجام داد.

آزمایش PT چیست؟

در این روش بازرسی جوش به صورت غیر مخرب با استفاده از یک مایع نافذ و پاشیدن آن بر روی سطح جوش از وجود دقیق عیب جوش و انواع ترک جوش مطلع خواهید شد. که البته باید مراقب باشید چون مایع نافذ دارای مواد شیمیایی است و سلامت شما را به خطر خواهد انداخت.

اساس کار آزمایش PT

مراحل دقیق روش مایع نافذ به شرح زیر است.

• باید روی قطعه مقداری از مایع نافذ را بپاشید.
• به دلیل اینکه مایع نافذ قابلیت مویینگی در عیب جوش نفوذ می کند.
• پس از خشک شدن سح باید روی آن ماده ظاهر کننده بزنید تا عیوب باقی مانده مشخص گردد.

اجزای آزمایش PT

مایع نافذ (Penetrant)

نوع مایع نافذ که روی سطح جوش پاشیده می شود بسته به نوع قطعه و میزان حساسیت آن متفاوت است. دقت داشته باشید که این مایع نافذ به راحتی در نور سفید و یا ماورای بنفش قابل رویت است.

مواد آشکارساز (Developer)

پس از پاشیدن مایع نافذ و خشک شدن آن باید روی آن یک نوع ماده آشکار ساز که در دو نوع خشک و مرطوب است بپاشید تا عیب جوش مشخص گردد.

کاربرد آزمایش PT

یکی از کاربردی ترین روش های غیر مخرب بازرسی جوش است که در صنایع مختلفی چون خودرو، قطعات یدکی هواپیما استفاده می شود و قابلیت تشخص انواع عیب جوش را به کارشناس بازرسی جوش می دهد.

• ترک خستگی
• ترک کوئنچ
• ترک سخت کاری سطحی
• شکست های سطحی حاصل از ضربه
• تخلخل ها
• ذوب ناقص، نفوذ ناقص و آثار گذرها در جوشکاری

مزایای تست PT

• قابلیت استفاده روی انواع اشکال هندسی پیچیده دارد.
• به راحتی و به صورت مستقیم عیوب جوش را نشان می دهد.
• به صورت قوطی های اسپری و ماده ظاهر کننده و قابل حمل وجود دارد.
• قیمت مایع نافذ ارزان است.

معایب تست PT

• تنها قابلیت تشخیص نقص ها و ناپیوستگی های سطح را دارد.
• برای تشخیص عیوب باید آنرا روی سطح نسبتا صاف و بدون منفذ بپاشید.
• پس از کار باید به تمیز کاری و حذف ماده شیمیایی بپردازید.
• به دلیل اینکه ماده شیمایی خطرناکی است باید با احتیاط رفتار کنید.

روش های پیشرفته آزمایش PT

در این آزمایش نیز خلاقیت هایی وجود دارد و وسایل بهتر شامل موارد زیر وجود دارد که کار بازرسی جوش را راحت تر می کند.

۱-پمپاژ مایع به روش فراصوتی

۲-بازرسی از راه دور لوله کشی های راکتور با استفاده از آزمایش PT